Anlam, Çalışan Bağlılığını oluşturmak için gereken 5 temel etkenden biri ve de en etkili olanıdır. Bireyin kendisi tarafından belirlenmesi Anlamı daha da güçlü yapar. İş, kendisinden üstün bir amaç içerdiğinde anlamlı hale gelir.
Anlam, beş kritik çalışan faktörü arasında en önemli olanlarından biridir.
Şirketlerle birlikte yaptığımız temel etkenler analizlerinde, çalışan bağlılığında ENGAGEMENT MAGIC faktörlerinin hepsinin - (bazı şirketler gelişmeye, bağlantıya ya da etkiye daha fazla önem verseler de) - yer aldığını görüyoruz. Ancak Anlam, her zaman şirkette çalışan bağlılığını en yüksek derecede etkilemeyi sürdürecektir.
Bazı etkenler işe bağlılığımıza olumlu ya da olumlu olarak etki ederler ve bu bağlamda Anlam, işe olan bağlılığı genel olarak etkiler. İşe bağlılığa etki edenlerin çoğu “Yetersiz ücret”,“Yetersiz eğitim”, “Çalışmak için uygun araçların sağlanmaması” veya “Çalışma ortamı içerisinde güvende hissetmemek” gibi etkenlerdir. Yetersizlikler giderilmeye başlandıkça yaptığınız işten tatmin olmaya başlar ve aslında işinizi sevdiğinizi fark edersiniz.
Anlam, sizin şirkete olan adanmışlığınızı yükseltir. İşe olan bağlılığınızı artırır.
Yaptığınız işte anlam bulmak basitçe “İşimde, sadece işimi ya da görevimi yapmanın ötesinde bir anlam buluyorum.” şeklinde açıklanabilir. Örneğin, fabrikada bir takım parçaları monte ediyorsam yaptığım işin amacı gerçekten de parçaları monte etmektir. Eğer işimde anlam bulduysam; “Bu parçanın kullanım amacını ve dünyaya olan katkısını biliyorum” şeklinde ifade ederim. Bu şekilde bir bağlantı kurduktan sonra işe bağlılığınız katlanarak artacaktır.
İlki Doğal Anlam’dır. Bu türde, birey yaptığı iş ve o işin sonuçlarının dünyaya olan pozitif etkisi arasında direkt olarak bağlantı kurabilir.
İkincisi ise İlişkilendirilmiş Anlam’dır. Bunda ise birey yaptığı işin anlam bulduğu diğer şeyleri yapmasına nasıl olanak sağladığının farkındadır. Örneğin; kişi “İşim çocuğumun futbol maçını izlemeye gidecek vakti bana sağlıyor ” veya “İşim sayesinde bir ev almaya yetebilecek param var” diye düşünebilir. İşim, iş dışında anlamlı bulduğum diğer şeyleri de yapmama imkan sağlıyor.
Anlam, kişinin kendine dair bir şeydir. İlk gün iş yerinizin kapısından içeri, belirli değerlerle ve hayatınızda birtakım şeylerin sizin için önemli olduğuna karar vermiş olarak girersiniz. İşe giderken bunları sorgulamazsınız, onlar zaten size aittir. Bir şirkette çalışmaya başladığınızda, hayatınız boyunca sizin için önemli olan şeyler hakkındaki görüşlerinizin değişmesi söz konusu değildir.
Ne var ki, şirketlerin de Anlam Bulma adına yapabileceği bir kaç şeyler var. Öncelikle çalışanlarınızın yaptığınız işi önemli bulduğundan emin olun. İşe alım esnasında, “Neden burada çalışmak istiyorsun?” diye sorulabilir. Eğer cevap “Burada çalışmak istiyorum çünkü caddenin aşağısında yaşıyorum” veya “ Burada çalışmak istiyorum çünkü siz diğer işyerinden daha fazla maaş veriyorsunuz” ise, bunlar anlam bulma açısından fayda sağlayacak tarzda cevaplar değildir. Eğer cevap “Burada yaptığınız iş benim için çok önemli, ben de bu işin bir parçası olmak istiyorum.” şeklinde ise, bu kişinin ilk günden itibaren şirketinizle ortak bir amaç doğrultusunda çalışacak biri olduğunu anlayabilirsiniz.
Yapılabilecek diğer bir şey ise şirketinizin değerlerini ve inançlarının altını çizip çalışanlarınızın da bunu kendi değerleriyle birleştirmelerine olanak sağlamak olacaktır.
Onların şunu anlamasını sağlayın: “ Burada yaptıklarımız ve başarmaya çalıştıklarımız” kendi öz değerleri ile aynı doğrultuda mı?
İşinde anlam bulmak ile ilgili favorim olan tanımlamalardan biri ise şu: Benim için önemli olan çalıştığım şirket için de önemlidir. Bazı kuruluşların değerler ve misyonlarını resmi olarak yayınlarlar, her ne kadar şirketinizin değerlerini yazıya dökmemiş olsanız da şirketiniz bunlara yine de sahiptir.
İşlerin nasıl yapılması gerektiğine dair birtakım değerleriniz vardır. Bu değerleri, zor durumlarla başa çıkarken sergilediğiniz davranışlarınız ve kararlarınızla iletirsiniz. Bu değerleriniz çalışanlar tarafından görülür ve anlaşılır. Çalışanlar, sizin şirket olarak benimsediğiniz değerlerin onların kendi değerleriyle örtüşüp örtüşmediğini çabucak anlayacaktır.
Çoğu şirket işteki anlamı dış bir etkene odaklanarak ortaya çıkarır. Örneğin, iş yaptığım bir yazılım firmasının temel değerlerinden biri şudur: “Müşteriye yardım etmek için ne gerekiyorsa yapın.” Müşteriye yardım etmenin değerini o kadar içselleştirmişlerdi ki bu konu üzerinde konuşmadıkları tek bir gün geçmiyordu. Şirketin bakış açısını daha yükseğe taşıdıkları için, artık şirket içinde diğer konularla - takım arkadaşlarının değerlendirilmesi, adil veya adil olmayan davranışlar, çaba ve ödüllendirme, vb.- fazlaca oyalanmıyorlardı. Müşteriye yardım etmek için ne yapmaları gerektiğine odaklanmışlardı. Ortak değer bir anlam yaratır çünkü neredeyse hepsi bunu günlük işinin bir parçası haline getirecektir. Bu değer, tüm şirketin düşünme ve karar verme süreçlerini etkiler.
İlk başta şirket olarak hizmet sağladığınız kişi veya paydaşlara odaklanın. Odağınızı “Bu işten ihtiyacım olan şeyi nasıl alabilirim?”den “Diğerlerine ihtiyaçlarını sağlamaları için nasıl yardım ederim?” e kaydırın. Kendinize “Onların yaşamını daha iyi bir hale getirecek hizmeti nasıl sağlarım?” diye sorun. Eğer buna odaklanırsanız kendi ihtiyaçlarınızı düşünmek yerine diğerlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya başlarsınız ki bu da yaptığınız işte daha fazla anlam bulmanızı sağlar.
İkinci olarak da kendi değerlerinizi gözden geçirin. Değerler derken, sadece kendi değer verdiğim şeylerden bahsetmiyorum. Örneğin herkes paraya belli bir dereceye kadar değer verir. Ben sizin için gerçekten önemli olan şeylerden bahsediyorum. Bu değerlerin şirketinizle aynı doğrultuda olup olmadığına ve ne kadar uyumlu olduğuna bakın. Sandığınızdan daha fazla ortak nokta olduğunu sonucuna varabilirsiniz. Diğer taraftan, eğer ortak noktanız çok az varsa veya hiç yoksa, ve şirketinizin yaptıklarının önemli olduğunu düşünmüyorsanız, maalesef sizin şirketle bağlılık kurma olasılığınız çok düşük.
Unutmayın ki Anlam Bulmak, işe bağlanmanın en önemli etkenlerinden biridir. Eğer işinizde bir anlam bulamıyorsanız; uzun dönemde de anlam bulamazsınız. Gelişme olanakları veya benzeri başka nedenlerle bağlanabilirsiniz belki, fakat uzun vadede motivasyonunuzu sürdürmeniz zor olacaktır. Eğer kendinizi “ İşim benim için bir şey ifade etmiyor, değerlerimle örtüşmüyor, beni birey olarak tanımlamıyor” diye sorguluyorsanız, belki de sizi gerçekten birey olarak tanımlayan başka bir iş bulma zamanınız gelmiştir.
Anlam bulmak çalışanların öğrenip yaratabilecekleri bir olgudur fakat çoğu şirketin mutlaka odaklanması gereken bir şey olduğunu söyleyemeyeceğim. Şirketler çalışanlar için ortak bir amaç yaratmaya çalışabilir. Herkes kendi çıkarını ön planda tutarsa, ortak bir amaç yaratılamaz.
Son olarak, yaptığınız işte anlam yaratmak öğrenilebilen bir yetkinliktir. Yöneticilere işte anlam yaratmanın önemli bileşenleri ve işte anlam yaratmaları için çalışanlara nasıl yardım edileceği konusunda eğitimler verilebilir. Şirket ve çalışanlar için ortak değerler yaratmakla ilgilidir.
Anlam ile ilgili Podcast Yayınımızı dinleyin. “Çalışanlar Neden Mutsuz”
Bu konu hakkında ilginizi çekebilecek diğer yazımız: “Çalışan Bağlılığının 5 Anahtarı”
Değerlerinizi Belirlemek için size yardımcı olacak yazımız : “Sen Kimsin -Seni Ne Motive Eder”
İşinizde Ne Kadar Anlam Buluyorsunuz: “Ücretsiz MAGIC Anketi”